Byle do marca: Liga akademicka – wprowadzenie

Przedszkole NBA. To w niej przyszłe gwiazdy ligi stają naprzeciw pierwszym próbom. NCAA – z czym to się je? Dowiecie się tutaj.

1. Zasady

Koszykówka akademicka jest wyjątkowa. Choć wiele zasad się powtarza w NCAA i NBA, tak w college’u zauważymy dość znaczące zmiany w nich. Oto najważniejsze różnice pomiędzy ligami:

  • Czas

Koszykówka akademicka w wydaniu męskim, wyróżnia się podziałem czasu gry. W przeciwieństwie do NBA, WNBA, zasad FIBA, czy NCAAB kobiet, nie zastaniemy tutaj kwart. Zawodnicy grają dwie połowy po 20 minut. Ewentualne dogrywki trwają po 5 minut każda.

Różni się także czas na przeprowadzenie akcji. Dla NCAA wynosi on 30 sekund (zmiana z 35, wprowadzona w sezonie 2015-16). Ponadto na wyprowadzenie piłki ze swojej połowy przysługuje 10 sekund.

Również w timeoutach znajduje się znacząca różnica. Otóż dany zespół, może wziąć czas po trafionym rzucie własnym. Od sezonu 2015-16, trenerzy nie mogą wziąć czasu, jeżeli piłka została wprowadzona do gry. W takiej sytuacji możliwość wzięcia czasu przysługuje tylko zawodnikom.
Każdemu zespołowi przysługują 4 przerwy na żądanie, natomiast można użyć maksymalnie 3 na połowę.

  •  wymiary

Linia rzutu za 3 punkty w lidze akademickiej znajduje się znacznie bliżej niż w NBA. Obecnie znajduję się ona w odległości 6.32 metra od kosza, po zmianie z 2007 roku (6.02 do tego roku).

Do tego trumna ma szerokość 3.7 metra, będąc o 1.2 metra węższa, aniżeli spotykana w NBA.


  • faule i obrona strefowa

Jedną z najważniejszych różnic w stosunku do NBA, jest liczba dozwolonych fauli. Każdemu zawodnikowi przysługują 4 faule, zaś ze złapaniem piątego kończy on swój występ.

Inna jest także dozwolona liczba przewinień zespołu. W NCAA, wraz z siódmym faulem zespołu, zawodnik drużyny przeciwnej trafia na linię, otrzymując rzut wolny. Jeżeli trafi ten rzut, otrzyma drugi (zasada one-and-one). Jeżeli nie trafi pierwszego, gra toczy się dalej. Wraz z dziesiątym faulem zespołu, zawodnik drużyny przeciwnej otrzymuje dwa rzuty wolne. Dodatkowo, w przeciwieństwie do NBA/WNBA, licznik przewinień zespołu nie ulega zresetowaniu w ostatnich minutach. Licznik przewinień przechodzi również do dogrywek, gdyż są one traktowane jako przedłużenia drugiej połowy.

W lidze akademickiej nie istnieje zasada trzech sekund, przez co obrona strefowa jest bardzo popularna.

  •  uniformy i numery

Gospodarz w NBA ma swobodny wybór uniformu na spotkanie, lecz gospodarz w NCAA ma ściśle narzucony przymus gry na biało, bądź w jasnych kolorach.

W NCAA, nie jest dozwolone noszenie numeru z zawartą w nim cyfrą 6, 7, 8 albo 9. Ma to na celu ułatwienie pracy arbitrom przy sygnalizowaniu fauli.

Pełną listę zasad na następny sezon znajdziecie tutaj:

2. Struktury

Koszykówka NCAA jest podzielona na trzy dywizje:

  • Division I
  • Division II
  • Division III

Najmocniejszą i zgarniającą najwięcej zainteresowania jest Division I. W jej skład wchodzi 351 szkół, podzielonych na 32 konferencje. Konferencje te to:

Sezon jest podzielony na kilka części. Sezon regularny zaś na dwie. Pierwszą częścią są spotkania poza konferencjami, ustalane między zespołami, bądź wchodzące w skład pomniejszych turnieji. Zazwyczaj ich liczba waha się pomiędzy 12 a 14 na sezon. Druga część sezonu to spotkania w konferencji. Jest ich 14, 16, 18 bądź 20, w zależności od konferencji.

Znacznie większą wagę ma druga część sezonu regularnego, rozgrywana wewnątrz konferencji. To właśnie bilans „wewnętrzny” decyduje o rozstawieniu, bądź awansie do turnieju konferencji (w większości przypadków, w turnieju udział biorą wszystkie zespoły, w kilku pozostałych przypadkach udział bierze 8 najlepszych zespołów). W przypadku identycznego bilansu pomiędzy zespołami, decydują tiebreakery. Wyjątkiem była konferencja Ivy League która nie posiadała turnieju, co ulegnie jednak zmianie od następnego sezonu.

3. Turnieje

Esencja ligi akademickiej. Ligę rozpoczynają jak i kończą właśnie one. W pierwszym wypadku są to małe, pomniejsze, w drugim mowa oczywiście o „Wielkim Tańcu”.

To właśnie turnieje są trzecią częścią sezonu. Rozgrywają się one wewnątrz konferencji, a zasady kwalifikacji do nich już zostały objaśnione w poprzednim punkcie. Rozgrywane są one w systemie „best of one”, gdzie o wszystkim decyduje jedno spotkanie. W turniejach zawierających większą liczbę zespołów, najwyższe rozstawienia otrzymują wolne w pierwszej rundzie. Ostateczny zwycięzca dostaje bilet do „Wielkiego Tańca”, czyli turnieju NCAA.

„The Big Dance”, „March Madness, turniej NCAA ma wiele imion. Udział w nim bierze 68 zespołów. W ich skład wchodzi 32 mistrzów konferencji, pozostałe zespoły są wybierane przez 10-osobową komisje.

  • Selection Sunday

Taką nazwę otrzymał proces dobierania pozostałych zespołów. Ma on miejsce tuż przed First Four i jest transmitowany na żywo. W jego trakcie pojawiają się także słynne turniejowe „brackety”. 10-osobowa komisja dokonująca wyborów złożona jest z dyrektorów programów oraz komisarzy konferencji. Przedstawiciele komisji są powoływani na 5 lat. Działanie komisji ma na celu zapewnienie, iż wszystkie szkoły są reprezentowane. Aby zapewnić uczciwość i równość, równocześnie unikając konflitku interesów, podczas dyskutowania danego zespołu, jego przestawiciel (jeśli znajduje się w komisji) opuszcza pokój obrad. Podobnie rzecz tyczy się komisarzy konferencji, którzy opuszczają pokój w trakcie omawiania zespołów nad którymi sprawują pieczę. Mogą oni jednak zostać przywołani, by odpowiedzieć na kilka pytań odnośnie danego zespołu. W szereg ich zadań wchodzi także administracja turniejem, przydział arbitrów, ustalenie lokacji przyszłych odsłon turnieju.

Obecny skład komisji to:

Ron Wellman – Wake Forest University
Joe Alleva – Louisiana State University
Scott Barnes – University of Pittsburgh
Joe Castiglione – University of Oklahoma
Doug Fullerton – komisarz konferencji Big Sky
Mark Hollis – Michigan State University
Judy MacLeod – komisarz konferencji C-USA
Bruce Rasmussen – Creighton University
Peter Roby – Northeastern University
Tom Holmoe – Brigham Young University

Po dokonaniu wyboru, członkowie komisji układają zespoły w kolejności od 1 do 68. Zespoły od 1 do 4 otrzymują rozstawienie z numerem pierwszym, oraz są podzielone na cztery ćwiartki drabinki. Taki sam przebieg mają niższe rozstawienia, acz namieszać w tym porządku może dobór zespołów do fazy First Four.

  •  First Four

Runda wstępna jaką jest First Four, ma na celu wyłonienie 4 drużyn które zapełnią ostatnie miejsca w głównej drabince. Naprzeciw siebie stają w niej 4 najsłabiej notowani mistrzowie konferencji, oraz 4 najsłabiej notowane zespoły wybrane przez komisję. Na każdą ćwiartkę przypada jeden pojedynek. Zespoły te grają we wtorek i środę, pomiędzy Selection Sunday a pierwszymi rundami.

  •  Runda 64 oraz Runda 32

Pierwsze rundy głównej drabinki. Są ustalone wobec schematu #1 vs #16, #2 vs #15 etc. Mają one miejsce od czwartku do niedzieli.

  • Sweet Sixteen i Elite Eight

Półfinały i finały regionalne. Również trwają od czwartku do niedzieli. Wyłaniają one cztery najlepsze zespoły kraju.

  • Final Four

Ostatnia czwórka, odbywająca się w sobotę (półfinały) oraz poniedziałek (finał). Wyłania mistrza sezonu akademickiego.

Poza „Wielkim Tańcem” istnieją także 3 inne turnieje, ale głównym jest National Invitation Tournament (NIT), coraz częściej zwany „Little Dance”. NIT to swego rodzaje turniej pocieszenia dla zespołów nie biorących udziału w turnieju głównym. Udział w nim biorą 32 zespoły, a zagwarantowany udział mają zespoły z najlepszym bilansem sezonu regularnego, które się nie dostały do turnieju głównego. Pozostałe zespoły dobiera również komisja, tym razem powoływana na 4-letnie kadencję. Pełne pokrycie turnieju oferuje ESPN, który kiedyś ustalał jego skład. Final Four z kolei odbywa się w Madison Square Garden.

4. Zawodnicy

Kariera akademicka umownie trwa 4 lata, ale by ją rozpocząć, zawodnik musi spełniać pewne wymagania. Wymagania dla Division 1 są następujące:

  • ukończenie 16 podstawowych kursów podczas nauki w liceum; NCAA za takowe uznaje: angielski, matematykę, chemię, fizykę, biologię, historię, wos czy język hiszpański
  • ukończenie 10 kursów przed 7 semestrem, w tym 7 z angielskiego, matematyki bądź przedmiotów ścisłych
  • średnia ocena (GPA) na poziomie 2.3 (około 75-80% z testów)
  • ukończyć testy SAT bądź ACT na poziomie adekwatnym do średniej oceny (GPA)

Każdemu roku na uczelni przypada inna nazwa:

  • Freshman (Fr.) – pierwszy rok
  • Sophomore (So.) – drugi rok
  • Junior (Jr.) – trzeci rok
  • Senior (Sr.) – czwarty rok

Bardzo często w materiałach o koszykówce akademickiej można spotkać terminy „underclassmen” oraz „upperclassmen”. Pierwszy obejmuje zawodników pierwszego i drugiego roku, drugi obejmuje juniorów i seniorów).

Istnieje jednak reguła, mogąca przedłużyć karierę akademicką do 5, a nawet 6 lat. Reguła ta to „redshirt” (Rs.).
Jest to swego rodzaju zawieszenie. Zawodnik ją objęty może uczęszczać na zajęcia, trenować z zespołem, ale nie grać. Zawodnik przedstawiany jako „Redshirted Freshman” będzie w tym wypadku studentem drugiego roku, ale w pierwszym roku zdolności akademickiej. Powodów jej użycia jest wiele. Bardzo często objęci nią są pierwszoroczniacy z nikłymi szansami na grę. Obejmuje również zawodników muszących nadrobić wymagania NCAA (by załapać się na redshirt, liga wymaga średniej oceny 2.0).

Drugim zastosowaniem jest tzw. medical redshirt, który został użyty na Przemka Karnowskiego. Również przedłuża o rok zdolność akademicką, a warunkiem do jej użycia jest rozegranie mniej niż 30% spotkań zespołu w danym roku.

5. Rekrutacja i transfery

Każdy zespół z D1 ma do rozdysponowania 13 stypendiów. Głównym procesem pozyskiwania zawodników jest rekrutacja, którą można przyrównać do wolnej agentury. Jest ona prawnie regulowana przez NCAA, która decyduje kiedy rekruterzy mogą kontaktować się z zawodnikiem. Kontakt można nawiązywać podczas oraz po trzecim roku zawodnika. Wyróżniamy 4 fazy rekrutacji:

  • Faza kontaktu – podczas niej rekruterzy mogą spotykać się twarzą w twarz z zawodnikiem, dokonywać testów. Mogą także pisać oraz odbywać rozmowy telefoniczne.
  • Faza ewaluacji – rekruterzy mogą oceniać zdolności zawodnika oraz szacować jego kwalifikacje. Dozwolony jest kontakt telefoniczny oraz listowy.
  • Faza ciszy – zawodnicy mogą spotykać się z rekruterami, ale tylko na kampusach. Poza nimi dozwolony jest kontakt telefoniczny oraz listowy.
  • Martwa faza – dozwolony jest tylko kontakt telefoniczny oraz listowy. Zabronione są wszelkie spotkania oraz testy.

Podczas rekrutacji, zawodnik może odwiedzić do pięciu kampusów. Koszt wizyty ponosi goszczący uniwersytet.

Ustalone są również okresy w trakcie których zawodnicy mogą podpisać listy intencyjne. W przypadku koszykówki są to:

  • okres od drugiej środy listopada do trzeciej środy tego miesiąca (w tym roku od 9 do 16 listopada)
  • okres od trzeciej środy kwietnia do trzeciej środy maja dla D1

Zawodnicy mogą się związać słowem z uczelnią, ale istnieje przy tym możliwość zerwania umowy i zmiany uczelni (np. Caleb Swanigan, początkowo związany z Michigan State, ostatecznie podpisany przez Purdue). Formalności dopełnia list intencyjny, który po wejściu w życie gwarantuje zawodnikowi stypendium przez co najmniej jeden pełen rok, oraz wyłącza zawodnika ze wszelkiego dalszego procesu rekrutacji.

Zawodnicy mają także możliwość zmiany uczelni. Przepisy tego są regulowane, jak i wyróżniamy kilka typów transferów. Zazwyczaj wiąże się to z przesiedzeniem roku, ale w niektórych przypadkach zawodnicy są dopuszczeni do gry z marszu.

6. Nagrody i rankingi

Podstawowym „power rankingiem” NCAA jest AP Top 25. Jest to ranking układany przez 65 dziennikarzy i komentatorów, gdzie przyznają oni od 25 do 1 punktu. Jest aktualizowany co poniedziałek, a wybory głosujących są upubliczniane. Z reguły wszystkie zespoły z ostatniego notowania dostają się do March Madness.

Do zdobycia jest kilka tytułów zawodnika roku. Są one wybrane przez dziennikarzy czy kluby. Najważniejsze nagrody to:

  • Nagroda im. Jamesa Naismitha
  • Nagroda im. Johna R. Woodena

Swoje nagrody wydają także Associated Press, czy magazyn Sporting News.
Z kolei odpowiednikiem zespołów All-NBA są trzy zespoły All-American.

Sezon 2016-17 startuje już 11 listopada!

Komentarze do wpisu: “Byle do marca: Liga akademicka – wprowadzenie

  1. Czy w trakcie sezonu będą dodawane jakieś newsy z NCAA, inforamcje o ciekawych spotkaniach, zmiany w mock draftach czy też zawodnicy którzy twoim zdaniem są przyszłością ligi? Fajnie jest nieco poszerzyć swoją wiedzę o koszykówce a też pojawiło by się trochę więcej do poczytania.

  2. Swietnie wykonana praca☺! I mozna szczerze powiedziec – i wszystko jasne co zwiazane z NCAA Dziekuje. Czy jest wogole jakas szansa zeby ogladac NCAA w TV na jakims zagranicznym kanale??

  3. Kawał dobrej roboty, bardzo przydatna wiedza. Dzięki! :)

  4. fajny artykuł. Dużo wyjaśnione.
    Czy mogę prosić jeszcze o napisanie jaka konferencja jest mocna albo coś o najważniejszych drużynach?

Comments are closed.